Zmiana testamentu. Pamiętajmy, że spisanie testamentu nie oznacza, że klamka zapadła i nie możemy zmienić zdania. Możemy! Dokument ten rodzi bowiem skutki prawne dopiero w chwili śmierci testatora. Do tego momentu możemy wprowadzać do niego zmiany.
Przeprowadzenie sprawy spadkowej, czyli formalne potwierdzenie praw do spadku nie jest obowiązkowe, jednak prędzej czy później trzeba się tym tematem zająć. Warto zrobić to możliwie szybko po śmierci spadkodawcy. Łatwiej wtedy rozwikłać wszelkie wątpliwości i ostatecznie ustalić krąg spadkobierców. Obecnie nie trzeba już kierować sprawy na drogę sądową - można uzyskać stwierdzenie nabycia spadku u notariusza. Jest to sposób pozwalający na szybsze załatwienie formalności, jednak nie w każdy przypadku można z niego warto potwierdzać nabycie spadku?Potwierdzenie praw do spadku w postaci:zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza, alboprawomocnego postanowienia sądowego o stwierdzeniu nabycia spadku- pozwala uzyskać dokumenty, które jako jedyne umożliwiają spadkobiercy udowodnienie praw wynikających z dziedziczenia. Stwierdzenie nabycia spadku w sądzie nie jest wiec obecnie już jedynym sposobem. Możliwe jest też stwierdzenie nabycia spadku u notariusza. Przykład udzielił pożyczki, która nie została spłacona przed jego śmiercią. Spadkobierca chce żądać spłaty tej pożyczki. Nie może tego skutecznie zrobić, o ile nie będzie dysponował zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia albo prawomocnym postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Nie wystarczą żadne ustne zapewnienia czy nawet okazanie oryginału testamentu. Podobnie, spadkobierca jako nowy właściciel nieruchomości nie uzyska wpisu swojej osoby do księgi wieczystej bez wspomnianego dokumentu stwierdzającego nabycie spadek można potwierdzić u notariusza?Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza polega na sporządzeniu i zarejestrowaniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia zarówno wtedy, gdy spadkodawca pozostawił testament, jak i wtedy, gdy testamentu nie było i o tym, kto jest spadkobiercą rozstrzygają dotyczy to jednak sytuacji, gdy nabycie spadku następuje na podstawie testamentów szczególnych (np. testamentu ustnego sporządzonego przy udziale świadków w związku z obawą rychłej śmierci spadkodawcy) - w takich sytuacjach notariusz nie pomoże, stwierdzenie nabycia spadku u notariusza nie będzie możliwe, trzeba oddać sprawę do sytuacji, gdy spadkobiercy są ze sobą zgodni oraz gotowi stawić się wszyscy w kancelarii notarialnej w danym czasie, wówczas mogą w prosty sposób doprowadzić do potwierdzenia przysługującym im praw do protokół dziedziczeniaPrzed sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz spisuje protokół dziedziczenia przy udziale wszystkich osób zainteresowanych. Osobami zainteresowanymi są osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako:spadkobiercy ustawowi,spadkobiercy i testamentowi,osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy do spisania protokołu dziedziczenia, notariusz poucza osoby biorące udział w spisywaniu protokołu o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności objętych treścią protokołu oraz o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych oświadczeń. Jeżeli od dnia śmierci spadkodawcy nie upłynęło 6 miesięcy, w protokole dziedziczenia należy zamieścić oświadczenia spadkobierców o przyjęciu spadku albo o odrzuceniu spadku (chyba że takie oświadczenia już wcześniej zostały złożone). Do protokołu dziedziczenia notariusz załącza aktu zgonu spadkodawcy,odpisy aktów stanu cywilnego osób powołanych do spadku z ustawy,inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie praw do doszło do złożenia testamentu, notariusz dokonuje jego otwarcia i ogłoszenia, chyba że otwarcie i ogłoszenie testamentu już nastąpiło. Z otwarcia i ogłoszenia testamentu sporządza się odrębny protokół. Rejestracja aktu poświadczenia dziedziczeniaPo spisaniu protokołu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, jeżeli nie ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy, wysokości udziałów w spadku, a w przypadku, gdy spadkodawca uczynił zapis windykacyjny – także co do osoby, na której rzecz spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, i przedmiotu niezwłocznie po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia dokonuje jego wpisu do Rejestru Spadkowego przez wprowadzenie za pośrednictwem systemu elektronicznego danych wynikających z tego aktu. Z chwilą dokonania wpisu w Rejestrze Spadkowym notariusz otrzymuje zawiadomienie o zarejestrowaniu oraz możliwości uzyskania potwierdzenia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Na tym kończy się stwierdzenie nabycia spadku u notariusza. Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza - etapy:1. Sporządzenie protokołu dziedziczenia2. Sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia3. Rejestracja aktu poświadczenia dziedziczenia w elektronicznym Rejestrze SpadkowymKiedy notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?W pewnych sytuacjach notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Dotyczy to w szczególności przypadków gdy:w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi, lub też osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne, albo istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub spadkobiercy podczas składania oświadczeń w kancelarii notarialnej wyjawiła, że mąż przyznał się jej do nieślubnego dziecka. Ponieważ również to dziecko należy do kręgu spadkobierców po zmarłym, nie może zostać pominięte. Ze względu na jego nieobecność, notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia praktyce pewne wątpliwości wzbudza wymóg obecności wszystkich osób, które mogą wchodzić w grę jako spadkobiercy. Pojawia się pytanie - co w sytuacji, gdy jeden ze spadkobierców w międzyczasie zmarł (tj. między śmiercią spadkodawcy a rozpoczęciem sprawy o wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia). Z oczywistych względów nie może stawić się u notariusza. Czy stwierdzenie nabycia spadku u notariusza będzie możliwe? Interpretacja językowa tego przepisu mogłaby prowadzić do wniosku, że w takim przypadku notariusz powinien odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia (nie stawili się bowiem „wszyscy” spadkobiercy). Jednak inaczej sprawę rozstrzygnął Sąd Najwyższy. W uchwale, której nadał moc zasady prawnej, wyjaśnił, że celem przepisu jest zabezpieczenie interesów spadkobierców, aby mogli wszyscy swobodnie wypowiedzieć swoje uwagi i zastrzeżenia przy notariuszu. Notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia także wtedy, gdy jeden ze spadkobierców powołanych do dziedziczenia nie żyje, ale w jego miejsce stawili się jego spadkobiercy. Należy uznać, że takie „piętrowe" poświadczenie dziedziczenia jest możliwe. (uchwała SN z dnia 17 listopada 2009 r., sygn. akt III CZP 89/09).Maksymalna taksa notarialna, którą może pobrać notariusz za akt poświadczenia dziedziczenia wynosi:za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego – 50 zł netto,za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia testamentowego z zapisem windykacyjnym – 100 zł netto,za sporządzenie protokołu dziedziczenia – 100 zł netto,za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu – 50 zł nettoStwierdzenie nabycia spadku u notariusza a obowiązki podatkoweStwierdzenie nabycia spadku u notariusza i otrzymanie zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia nie zwalnia spadkobiercy czy innych osób, które otrzymały określone rzeczy (prawa) ze spadku, z obowiązku złożenia do urzędu skarbowego zeznania podatkowego na formularzu wynikają z tego, że przepisy podatkowe przewidują, iż obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika. Notariusz nie jest jednak płatnikiem tego podatku w przypadku sporządzania aktu poświadczenia dziedziczenia. Tym samym spadkobiercy sami są zobowiązani złożyć to zeznanie w terminie miesiąca od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Stwierdzenie nabycia spadku u notariusza nie zwalnia z tego osoba mająca zamiar skorzystać z całkowitego zwolnienia podatkowego w podatku od spadków (najbliższa rodzina) zasadniczo musi złożyć zawiadomienie na formularzu SD-Z2. Z obowiązku tego jest jednak zwolniona, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron. Akt poświadczenia dziedziczenia nie jest podstawą nabycia spadku (spadek nabywany jest z mocy prawa, z chwilą śmierci spadkodawcy). Dlatego również w tym przypadku spadkobierca chcący skorzystać ze wspomnianego całkowitego zwolnienia podatkowego musi w terminie 6 miesięcy od zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia złożyć zawiadomienie na formularzu SD-Z2 do właściwego dla siebie urzędu skarbowego. Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach podatkowych i orzeczeniach miesięcy od zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia - termin na złożenie w urzędzie skarbowym formularza SD-Z2 w celu uzyskania przez najbliższą rodzinę zwolnienia z podatku od spadku
Testament notarialny pomaga uniknąć problemów związanych z jego zaginięciem– przekonują notariusze Maciej Celichowski i Joanna Zawrotniak. Testament notarialny czy odręczny? Nierzadko w trakcie porządków w mieszkaniu zmarłej osoby jej spadkobiercy znajdują zapomniany testament. Najczęściej ma to miejsce wówczas, gdy spadkobiercy chcą sprzedać mieszkanie lub podzielić się między sobą majątkiem spadkowym. Niestety, sytuacja się komplikuje, gdy mają już w ręku notarialne poświadczenie dziedziczenia lub sądowe stwierdzenie nabycia spadku. Jeśli takie dokumenty wydane zostały bez uwzględnienia ostatniej woli zmarłego - wymagają zmiany. To oznacza nowe postępowanie spadkowe, a tym samym wymaga czasu i wiąże się z kolejnymi kosztami. Wioleta Matela-Marszałek, Co można zrobić, by uniknąć takiej sytuacji? Notariusz Maciej Celichowski z Izby Notarialnej w Poznaniu: Testament można sporządzić także w domu, pisząc go w całości własnoręcznie, opatrując tytułem „testament”, podpisem i datą. Należy jedynie pamiętać, że jeden testament może sporządzić tylko jedna osoba. W Polsce nie ma testamentów wspólnych. Jeśli treść testamentu nie będzie sprzeczna z prawem, wywoła on wszystkie skutki prawne w nim zawarte. Gdy tak nie jest, sąd może zmodyfikować zapis. Na przykład, gdy w testamencie zapiszemy jednemu dziecku dom, a drugiemu samochód, co będzie stanowić znakomitą większość naszego dorobku, to sąd może zmienić jego sens w ten sposób, że spadkobiercy nabędą zamiast domu i samochodu udziały w całym spadku odpowiadające odpowiednio wartości domu i samochodu. Testament ten będzie jednak zawsze ważny, o ile nie będzie zawierał postanowień niezgodnych z prawem np. warunku lub tzw. podstawienia powierniczego (powołanie do spadku z obowiązkiem wydania go później innej osobie np. po osiągnięciu przez nią pełnoletności). Notariusz Joanna Zawrotniak z Izby Notarialnej w Poznaniu: Z testamentem sporządzonym w domu wiąże się jednak taki problem, że może on „zaginąć”, tj. zostać nieodnaleziony bezpośrednio po śmierci spadkobiercy, pozostając w ukryciu w szufladzie lub między innymi dokumentami. Odnalezienie testamentu w trakcie porządkowania majątku zmarłej osoby przed np. sprzedażą mieszkania lub domu, gdy sporządzony już został notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub wydane przez sąd prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, skutkuje koniecznością uchylenia tych dokumentów i ponownego wydania przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Wiążą się z tym dodatkowe koszty i mitręga czasowa. Chcąc uniknąć tego zagrożenia, można sporządzić testament w formie aktu notarialnego i go zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Kto przechowuje testament notarialny? Czym jest Notarialny Rejestr Testamentów? MC: Testament sporządzony u notariusza (jak i każdy inny testament, także ten sporządzony w domu, a więc holograficzny), można bezpłatnie zarejestrować w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT). Po śmierci testatora, każdy, kto dysponuje jego aktem zgonu, może uzyskać w dowolnej kancelarii notarialnej informację, czy zmarły członek rodziny nie zostawił testamentu zarejestrowanego w NORT. Oczywiście, zarejestrowanie testamentu nie sporządzonego przez notariusza (np. holograficznego), wymaga podpisania w kancelarii protokołu przyjęcia testamentu na przechowanie (to koszt 246,00 zł brutto plus koszty wypisów). Ile kosztuje testament u notariusza? Jakie są obecnie koszty sporządzenia testamentu u notariusza? JZ: Notarialne koszty sporządzenia testamentu różnią się w zależności od jego treści. Testament zawierający jedynie powołanie kogoś bliskiego do spadku kosztuje 61,50 zł brutto. Do tego należy doliczyć koszty sporządzenia wypisów. Jeśli jednak chcemy w testamencie umieścić zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie prawa do zachowku (wydziedziczenie) to musimy się liczyć z dodatkowymi kosztami. Każde z powyższych rozrządzeń testamentowych kosztuje 184,50 zł brutto. Gdybyśmy jednak chcieli do testamentu wprowadzić zapis windykacyjny, to musimy się liczyć z kosztem 246 zł brutto. Notarialny testament ma jednak przewagę nad testamentem domowym, gdyż jego oryginał zostaje u notariusza, który wydaje jego wypisy posiadające moc prawną oryginału. I to w takiej ilości, w jakiej osoba go sporządzająca poprosi. Testament notarialny - elementy Czym zapis zwykły różni się od windykacyjnego? MC: Zapis zwykły zobowiązuje spadkobierców do przekazania części spadku (np. wskazanej rzeczy) zapisobiercy wskazanemu w testamencie, po potwierdzeniu praw do spadku w notarialnym akcie poświadczenia dziedziczenia lub postanowieniu sądu o stwierdzeniu nabycia spadku. Natomiast zapis windykacyjny nie wymaga żadnych działań ze strony spadkobierców, gdyż powoduje nabycie jego przedmiotu przez zapisobiercę windykacyjnego w chwili śmierci spadkodawcy. Podstawą ujawnienia praw do przedmiotu zapisu windykacyjnego (np. nieruchomości w księdze wieczystej) jest notarialny akt poświadczenia dziedziczenia lub prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które powinny wymieniać zapisobierców windykacyjnych oraz przedmioty przez nich nabyte. Jednak ich nabycie następuje już w chwili śmierci osoby, która przekazała nam w zapisie windykacyjnym np. swoje mieszkanie. Zapisobierca windykacyjny może jednak spotkać się ze strony pokrzywdzonych testamentem spadkobierców ustawowych z żądaniem uzupełnienia zachowku. Do chwili działu spadku odpowiada on także za długi spadkowe razem ze spadkobiercami, a po podziale spadku odpowiada już za długi spadkowe jedynie do wartości przedmiotu zapisu windykacyjnego. Zapisobierca zwykły nie odpowiada za zachowek, za długi spadkowe i może zapis odrzucić. Nabycie praw do mieszkania lub pieniędzy przekazanych nam w zapisie zwykłym następuje w wyniku zawarcia umowy między spadkobiercami a zapisobiorcą. Jednak żądać zawarcia tej umowy możemy jedynie przez pięć lat od ogłoszenia testamentu, chyba że spadkodawca inaczej w nim postanowił. W testamencie można też umieścić polecenie. Na czym ono polega? MC: Polecenie to takie umieszczone w testamencie zobowiązanie spadkobiercy do określonego działania, które nie czyni nikogo wierzycielem. Z żądaniem jego wykonania mogą jednak wystąpić inni spadkobiercy i wykonawca testamentu. Będzie to np. żądanie pochowania na określonym cmentarzu, w obrządku rzymskokatolickim lub odwrotnie bez zachowania jakiegokolwiek ceremoniału religijnego, zobowiązanie postawienia nagrobku i opieki nad nim, polecenie przeczytania ulubionego wiersza nad grobem, obowiązek zaopiekowania się psem przez spadkobierców lub jednego z nich lub polecenie dziecku ukończenia studiów itp. Kiedy najlepiej sporządzić testament? MC: Wbrew potocznym obrazom z książek i telewizji testamentu nie sporządza się zwykle na łożu śmierci. W takiej chwili umierająca osoba zwykle nie ma wystarczającej świadomości, by ważnie rozporządzić swoim mieniem po śmierci. Testament należy sporządzić więc wtedy, gdy po pierwsze mamy jakiś majątek (nieruchomość, samochód, pieniądze w banku), a porządek dziedziczenia, który określa kodeks cywilny nam nie odpowiada. Po nadto, co może wydać się paradoksem, testament należy koniecznie sporządzić, gdy ma się już mieszkanie lub dom, kupione na kredyt i małe dzieci. Śmierć jednego z rodziców (kredytobiorców) niesie ze sobą często taki spadek dochodów w rodzinie, że drugi z rodziców jest zmuszony obciążony hipoteką dom lub mieszkanie sprzedać. Taka operacja musi nastąpić pod kontrolą sądu opiekuńczego i za jego zgodą, na co zwykle się czeka. W tym czasie trzeba płacić raty kredytu i można stracić kupca. Powołanie się wzajemnie do spadku przez rodziców ten problem znosi. Oczywiście wymaga wzajemnego zaufania, że zgromadzony wspólnie majątek trafi po śmierci drugiego z rodziców do wspólnych dzieci, a nie do rodziny założonej po śmierci pierwszego z rodziców przez drugiego z nich. Należy przy tym pamiętać, że powołanie drugiego z rodziców do dziedziczenia jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn tylko o tyle, o ile pozostają oni w związku małżeńskim. Co w sytuacji, gdy zmienimy zdanie? Czy raz sporządzony testament jest nieodwołalny? JZ: Testament można odwołać lub zmienić w każdej chwili. Co więcej, nie trzeba się trzymać tej samej formy, co odwoływany lub zmieniany testament. Testament notarialny można więc odwołać w domu i odwrotnie. A czy można go podważyć? JZ: Generalnie wola testatora jest święta i nikt nie powinien jej podważać. Jednak wola ta winna zostać wyrażona prawidłowo. Dotyczy to w szczególności zdolności osoby sporządzającej testament do prawidłowej oceny sytuacji, braku nacisków ze strony rodziny czyli tzw. zdolności testowania. Pod tym względem najbezpieczniejszy jest testament notarialny. Bardzo dziękuję za rozmowę.
Ile kosztuje testament sporządzony u notariusza? Opłata za sporządzenie testamentu wynosi 50 zł. Do tej kwoty trzeba doliczyć koszty odpisów, a także VAT. Dopłacić trzeba za zapis
Polskie prawo przewiduje dwa tytuły powołania do spadku – ustawę lub testament. Ten drugi może zostać sporządzony przed notariuszem. Jakie zasady rządzą sporządzaniem testamentów w takiej formie? Czynność mortis causaRozrządzenie swoim majątkiem w testamencie jest czynnością mortis causa, czyli podejmowaną na wypadek śmierci. Testament wywołuje bowiem skutki dopiero z chwilą śmierci testamencie, spadkodawca wskazuje osoby, które mają odziedziczyć jego majątek po śmierci. Testator powołuje spadkobierców, może również wskazać zapisobierców, czyli osoby, którym chce przekazać tylko konkretne przedmioty. Takie osoby, po śmierci testatora będą mogły wystąpić z roszczeniem do spadkobierców o wydanie im tych serwis: SpadkiAktualnie trwają prace nad wprowadzeniem do polskiego prawa spadkowego możliwości ustanawiania tzw. zapisu windykacyjnego. Na mocy takiego zapisu zapisobierca uzyska określony przedmiot z chwilą śmierci spadkodawcy, bez konieczności przeprowadzania dodatkowych postępowań może zostać w każdej chwili odwołany przez spadkodawcę. Testament przed notariuszemSpadkodawca może sporządzić swój testament przed notariuszem. Przepisy o formie aktu notarialnego są bardzo sformalizowane, stąd można stwierdzić, że jest ona formą najbezpieczniejszą (najtrudniej ją obalić). Tak sporządzony testament ma charakter dokumentu również: U notariusza Wymogi sporządzenia testamentu przed notariuszem określa ustawa Prawo o notariacie. Zgodnie z treścią jej przepisów, testament powinien zostać sporządzony przez notariusza lub asesora notarialnego, odczytany spadkodawcy i podpisany w obecności korzystania z pomocy notariusza w zrozumieniu czynności sporządzania testamentu, to on decyduje o treści rozrządzeń testamentowych poprzez złożenie oświadczenia woli. Nieważny będzie testament, który został wcześniej sporządzony przez notariusza, a następnie tylko podpisany przez podobnie jak i inne akty sporządzone przez notariusza, powinien być zrozumiały i przejrzysty. Notariusz jest obowiązany udzielać stronom niezbędnych wyjaśnień dotyczących dokonywanej czynności notarialnej, powinien wytłumaczyć testatorowi treść przepisów, znaczenie używanych również: Czym jest darowizna na wypadek śmierci?Z takiej formy testamentu może skorzystać każda osoba fizyczna (także osoba głucha lub głuchoniema – z tymże notariusz musi w treści testamentu odnotować, że upewnił się, iż treść dokonanej czynności jest spadkodawcy znana i zrozumiała).Oryginał testamentu jest przechowywany w kancelarii notarialnej, natomiast wszystkim zainteresowanym wydaje się wypisy aktu notarialnego, które mają moc oryginału. Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie.
.spisanie testamentu u notariusza
